Kamu hizmetlerini görmek üzere, bir kamu kurum ve kuruluşunda belli bir ücretle, belirlenmiş bir kadro ya da pozisyonda çalıştırılan kişilerin toplamı kamu istihdamını oluşturur. Kamu personelinin hangi statülerde istihdam edilebileceği 657 sayılı Yasanın 4. maddesinde: Memur, Sözleşmeli personel, Geçici personel ve İşçi (Sürekli ve Geçici İşçi) olarak tanımlanmıştır.
Yetişmiş insan sıkıntısı olmayan ülkemizde kamuda işe alımlarda yıllarca farklılıklar görülmüştür. KPSS ilk olarak 17 Ekim 1999 tarihinde Devlet Memurları Sınavı (DMS) adı altında 12 Aralık 1999 tarihinde ÖSYM tarafından düzenlendi. Sınav, devlet memurluğuna gerekli formasyona sahip en liyakatli, en yetenekli kişileri seçmek için yapılmaya başlandı.
Torpil ülkemizde ne yazık ki engellenememiştir. Sınavla torpil engel olacağı düşünülmüş olsa da sınav puanının yanına mülakat uygulaması getirilince yine torpil devam etmiştir. Ülkemizde mülakat marifetiyle, çatır çatır kul hakkı yenmiştir. Kamuda ilk atama, görevde yükselme ve yönetici atamalarında, yani kamunun her safhasında liyakat ve ehliyet temelli bir süreç yürütülmelidir. KPSS'de aldıkları yüksek puanlara rağmen mülakatlarda düşük not verilerek elenen adayların sesleri nedense çok duyulmamıştır. Tüm eleştirilere rağmen kaldırılmayan sözlü sınav (mülakat) sistemi, yeni mağduriyetlere ve hak gasplarına neden olmaya devam etmektedir.
KPSS’de yüksek puanlar alarak hayatları için belli hedefler kuran gençlerimiz mülakat duvarına çarpıp atanamayınca başta yüce devletimize hatta büyük Türk Milletine karşı kinlenmektedir. Kimsenin gençlerimizin hayatlarıyla oynamaya hakkı yoktur. Bu belirsizliklerden insanlar hayat planlarını yapamamaktadırlar. Kimi evlenememekte kimiyse öğrenilmiş çaresizlik içinde kıvranıp durmaktadır ne yapacağını bilemeden.
Ülke genelinde oluşturulan yüzlerce mülakat komisyonunda standardizasyon nasıl sağlanacaktır? Bu mülakatlar hiçbir şekilde kayıt altına alınmamıştır, yapılacak itirazlar hangi kayıtlara göre değerlendirilecektir? KPSS’de çok yüksek puan almasına rağmen mülakatta çok düşük alanlar olduğu gibi, KPSS puanı çok düşük olmasına rağmen mülakat da çok yüksek alanlar olmuştur. Bunun vebalini hiçbir kimse ödeyemez. Bu pırıl pırıl gençler KPSS gibi çok zor bir sınavı geçerek gelmektedirler. Komisyon bu gençleri neye göre elemektedir beş dakikalık mülakatla? Ayrıca KPSS puanının mülakattan sonra tamamen devre dışı bırakılması hukuken yanlış olduğu gibi, bu konuda verilmiş yargı kararları da bulunmaktadır.
Mülakatla kamu personel alımı yanlıştır. Amaç güvenlikse, güvenlik soruşturması yeterlidir. Mülakat gibi torpile açık bir uygulamayla kamu personeli istihdamı devletin işleyişini kişi veya belli yapıların kontrolüne geçmesini sağlamıştır. Bu yapılar dernek, vakıf veya sendikamsı yapılar olarak karşımıza çıkmaktadır.
Hakkaniyetli bir sistem kurulması mülakatsız kadrolu atanmalarla gerçekleşir. Kamu çalışanının sadakat göstereceği tek mercinin devlet olduğu unutulmamalıdır. Torpilin ta kendisi olan mülakat kökten kaldırılmalıdır.
