BİLİN bakalım, hangi koltuklar ve hangi vergi?
Bırakın sade vatandaşı, bir vergi uzmanına dahi; “Koltuk sayısı arttıkça, ödenecek verginin azaldığı olay ne?” diye sorsanız, yanıtlamakta zorlanır.
HANGİ KOLTUK VE HANGİ VERGİ
Burada sözü edilen koltuklar, sinema ya da tiyatro koltukları değil, stadyumdaki koltuklar da değil. Peki hangi koltuklar? Taşıtlardaki koltuklar.
Azalan vergi ise Özel Tüketim Vergisi (ÖTV).
Taşıt araçlarında ÖTV uygulamasında ilginç bir korelasyon var. Araçların koltuk sayısı ile vergi oranı ters orantılı. Nasıl mı? ÖTV Kanunu eki (II) sayılı listeye göre aşağıdaki örneklerle açıklayalım.
-Sadece sürücüye ait 1 koltuğu bulunan bir yarış arabasının (motor silindir hacmi 2.000 cm3’ün üzeri) ÖTV oranı % 145.
-Sürücü ve yanında olmak üzere 2 koltuğu olan spor otomobilin (motor silindir hacmi 1.600-2.000 cm3 arası) ÖTV oranı % 90.
-Sürücü dahil 4 koltuğu olan binek otomobilinin (motor silindir hacmi 1600 cm3’ün altında) ÖTV oranı % 45.
-Sürücü dahil 5-8 koltuğu olan panelvanın (istiap haddi 850 kg’ı geçmeyip motor silindir hacmi 2.000 cm3’ün altında veya istisap haddi 850 kg’ı geçip motor silindir hacmi 2800 cm3’ün altında) ÖTV oranı % 15.
-Sürücü dahil 9 koltuğu olan binek aracın (motor silindir hacmi 3.200 cm3’ün altında) ÖTV oranı da % 15.
-Sürücü dahil 10-16 koltuğu olan minibüsün ÖTV oranı % 9.
-Sürücü dahil 17-26 koltuğu olan midibüsün ÖTV oranı % 4.
-Sürücü dahil 26-45 koltuğu olan otobüsün ÖTV oranı % 1.
Son olarak 45’in çok üzerinde koltuğu olan metro (elektrikli tren) veya trenlerin ÖTV’sinin sıfır olduğunu söylersek, bu korelasyona noktayı koymuş olmaz mıyız?
CARİ AÇIĞA ÇÖZÜM
Türkiye’de otomobil satış vergileri, Tablo-I’de de görüldüğü gibi; motor silindir hacmi 1.600 cm3 ‘e kadar olanlar, 1.600-2.000 cm3 arası olanlar ve 2.000 cm3’ün üzerinde olanlar diye “üçlü bir ayırıma” tabi tutuluyor.
Silindir hacmi 1.600 cm3’ün altında olan otomobillerde, Özel Tüketim Vergisi yönünden bir ayırım yok. Örneğin 1.400 cm3 ya da 1.200 cm3 olanların vergisi aynı.
Türkiye’de satılan otomobillerin yüzde 78’ini ithal otomobiller oluşturuyor.
1.600 cm3’ün altında da üçlü veya dörtlü bir ayırım yapılıp, silindir hacmi düştükçe ÖTV oranı azaltılsa, silindir hacmi düşük olan (örneğin 1.000-1.200 arası olan) otomobile talep artışı olur.
Talebin bu araçlara yönelmesi sonucu;
-Yerli üretimin pazar payı artar, döviz çıkışı azalır.
-Otomobil ve yedek parça ithalatı nedeniyle, dışarıya daha az dövizimiz gider,
-Yakıt sarfiyatı, buna bağlı olarak da akaryakıt ithalatı azalır.
-Trafik rahatlar, daha temiz bir çevre sağlanır ve daha neler neler...
Silindir hacmi 1.600 cm3’ün altında olan otomobillerde, Tablo-II’de belirttiğimiz öneri doğrultusunda ÖTV indirimi yapılırsa, “bir taşla bir kaç kuş” vurulur...