1700 yıllık tarihi yapının korunmasına yönelik ihmaller gündemde
TBMM Başkanlık Divanı Üyesi ve CHP Trabzon Milletvekili Sibel Suiçmez, Trabzon’un Maçka ilçesinde yer alan, Anadolu’nun en eski manastırlarından biri olarak bilinen 1700 yıllık Vazelon Manastırı’nın durumunu Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin gündemine taşıdı. Kültür ve Turizm Bakanı’na yönelttiği soru önergesinde, tarihi yapının defineciler ve bilinçsiz ziyaretçiler tarafından tahrip edildiğini, fresklerinin büyük ölçüde zarar gördüğünü, çatısının ise heyelan sonucu çöktüğünü belirtti.
Suiçmez, Vazelon Manastırı’nın bir an önce restore edilerek kültürel miras ve turizm açısından kazandırılması gerektiğine vurgu yaparak, Bakanlığa şu soruları yöneltti:
• Daha önce hazırlandığı belirtilen restorasyon projesi neden iptal edilmiştir?
• Bu proje için ayrılan bütçe ne kadardır ve başka bir projeye mi aktarılmıştır?
• Restorasyon için uluslararası iş birliği olanakları araştırılmış mıdır?
• Manastırın korunması adına herhangi bir güvenlik tedbiri alınmış mıdır?
Bakanlıktan açıklama: “Restorasyon bütçesi yok”
Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından önergeye verilen yanıtta, Vazelon Manastırı için ayrılmış bir restorasyon bütçesinin bulunmadığı ifade edildi. Restorasyon ve çevre düzenleme çalışmalarının, yıllık yatırım programları çerçevesinde ilerleyen yıllarda değerlendirilebileceği kaydedildi.
Bakanlık ayrıca, Vazelon Manastırı’nın 1. Derece Arkeolojik Sit Alanı olarak koruma altına alındığını ve Trabzon Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun daha önce alınan kararlarına rağmen herhangi bir çevre temizliği veya projelendirme adımı atılmadığını kabul etti. Buna göre:
• 2011 tarihli Kurul kararında, çevre temizliği ve restorasyon projelerinin hazırlanması gerektiği belirtilmiş,
• 2019 tarihli kararda ise rölöve, restorasyon ve restitüsyon projelerinin sunulması, can ve mal güvenliği açısından önlemler alınması gerektiği vurgulanmıştır.
Ancak bu süreçlerin hiçbiri uygulamaya geçirilmemiştir.
Sibel Suiçmez: “Bu ihmal kabul edilemez”
Sibel Suiçmez, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile ilgili kurumların sorumluluklarını yerine getirmediğini belirterek eleştirilerini dile getirdi:
“Vazelon Manastırı, sadece Trabzon’un değil, Türkiye’nin kültürel mirası açısından da büyük bir öneme sahiptir. Alınan tüm resmi kararlara rağmen hiçbir somut adım atılmamış, definecilerin ve bilinçsiz ziyaretçilerin tahribatına karşı önlem alınmamıştır. 1700 yıllık bu tarihi yapının yok olmasına seyirci kalamayız. Restorasyon ve turizme kazandırma süreçleri derhal başlatılmalıdır.”
2024 yatırım programında yer verilmedi
Suiçmez, 2024 Yatırım Programı’nda da Vazelon Manastırı için bütçe ayrılmamasını eleştirerek şu ifadeleri kullandı:
“15 Ocak 2024 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan ödenek dağılımında Vazelon Manastırı için herhangi bir bütçe ayrılmadı. Daha önce alınan Trabzon Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu kararlarına rağmen, çevre temizliği, restorasyon ve güvenlik önlemleri için hiçbir adım atılmaması, kültürel mirasımıza yönelik ciddi bir ihmalin göstergesidir. Bu durum, hem Bakanlığın hem de ilgili kurumların kültürel değerlerimizi koruma konusundaki yetersizliğini ortaya koymaktadır. Yetkilileri derhal harekete geçmeye çağırıyorum.”