VERTİGO (BAŞ DÖNMESİ)

Uğrunda filimler yapılan ve kitaplar yazılan önemli bir konu. Türkçe karşılığı baş dönmesi demektir.  Aslında bir hastalık. Bir kulak burun boğaz ve nöroloji hastalığı.

Ancak bazen çok kötü bir haber alınca, bazen mutluluktan uçunca bazen de fellik fellik dolaşınca başımız döner. Ben bir kulak burun boğaz doktoru olarak vertigonun hastalık yönünü konuşacağım sizlerle.

Vertigo Latince bir kelimedir. Verter kökünden gelir, bir şeyin kendi ekseni etrafında dönmesi demektir. Yani vertigoya  yakalanan bir insan, etrafın döndüğü hissine kapılır. Aslında böyle bir durum gerçekte yoktur. 

Ancak hasta o kadar çok etkilenir ki bu dönme hissinden ayakta duramaz düşer. Bir yere tutunarak mutlaka oturmaya, sabit durmaya çalışır. Bazen de yattığı yerde,  sağa veya sola dönerken olur, o durumda da yatağından çıkamaz hatta bazı durumlarda göz kapaklarını dahi açamaz, etrafa bakamaz.

Vertigo hastalarımızın önemli bir bulgusu da denge kaybıdır. Yürürken sağa veya sola düşme atakları geçirir. Dengesini sağlamakta zorluk çeker, yalpalayarak yürür. 

Baş dönmesinin yanında bulantı kusma hisleri de tabloya eşlik edebilir. Bu şikayetlerin uzun sürmesi sebebiyle acile dahi gitmek zoruna kalabilir hastalarımız. Ancak genellikle kısa süreli olduğundan KBB polikliniklerine başvururlar.

Genellikle sebebi denge taşlarının yerlerinden çıkarak yarım daire kanalları içindeki denge sıvısında dolaşmasıdır. Halk arasında denge kristallerinin yerinden oynaması olarak adlandırılır, bu durum. Biz tıpta buna Otokonia hastalığı diyoruz.

Vertigonun çok sebebi var elbette, bunlardan birkaçını sayıp özellikle kristal kayması olarak tabir edilen hastalığın teşhis ve tedavisini anlatacağım bu yazımda.

Vertigonun diğer sık sebepleri arasında, tansiyonun ani yükselip düşmeleri, beyne giden kanın azalması, bazı beyin hastalıkları, migren, psikolojik durumlar, iç kulak ve orta kulağın iltihapları ve hastalıkları, sayılabilir.

Tüm bu nedenleri dikkatle inceler, gerekli tetkikleri yaparak hastalığın sebebini teşhis ettikten sonra tedaviye geçeriz. Hangi hastalıktan kaynaklanmışsa, o hastalığa göre bir tedavi planlarız.

Denge kristallerinin kayması olarak tabir edilen otokonia hastalığında, baş dönmesi, dakikalar bazen saniyeler içinde biter. Ancak çok sarsıcı bir baş dönmesi yaşanır. Adeta dünyanın altının üstüne geldiği hissine kapılır hastalarımız. Denge kristallerinin yerinden çıkması genellikle, başın bir yere çarpması, trafik kazası, yüksek basınç, kafaya alınan darbeler ve ani sert baş hareketleri sebebi ile oluşur. Bu hastaları incelediğimizde tahlilleri ve KBB muayene bulguları genellikle normaldir. Hastalarımıza özel bir test yaparak ancak kesin teşhisi koyarız. 

Bu özel testin adı VNG TESTİDİR. Yaklaşık yarım saat süren bu testte denge taşlarının yerinden çıkıp çıkmadığını kesin olarak ortaya koyulabiliyor.

Denge taşları yerinden çıkınca yarım daire kanallarının içine girmektedir. VNG testi ile denge taşlarının hangi kanalın içine girdiğini bulabiliyoruz. İşte tam da tedavi buna göre yapılıyor. Yani hangi yarım daire kanalına girmişse o kanala göre tedavi yapıyoruz. İç kulakta 3 tane yarım daire kanalı vardır. Ön, arka ve orta kanallar. 

Denge taşları çoğunlukla arka yarım daire kanalı içine girer. Tedavide de bu kanala uygun manevra  yapılır. Özellikle EPLEY tedavi manevrası ile % 90 üzerinde tedavi başarısı yakalanabilir. Tüm bu tedaviler de VNG cihazında yapılmaktadır.

Bugün bir doktor olarak sağlığınız ile ilgili yazmak istedim. Sizlerden biri olarak bazen genel konularla ilgili görüşmelerimi bazen de hastalıklar ile ilgili tecrübelerimi sizlerle paylaşmak istiyorum. İlginize teşekkür ederim.