Araştırmacı yazar Trabzon eski İl Halk Kütüphanesi Müdürlerinden Murat Yüksel arkadaşımız geçtiğimiz hafta Hakkın Rahmetine kavuştu. Trabzon'da görev yaptığı yıllarda Trabzon'un kültür ve tarihi geçmişine yazdığı eserlerle büyük katkı sağlayan Murat Yüksel, emeklilikten sonra memleketi Isparta'da yaşıyordu.
Yazar ve şairlerle Trabzon'un kültür insanları ile sıcak ilişkilerini sürdüren Murat Yüksel’in Karadeniz Yazarlar Birliği’nin kuruluşunda da emeği geçmişti.
Özellikle Trabzon Türk İslam Eserleri ve Kitabeleri kitabı bugün bir başvuru eser olarak bilinmektedir.
Arapça Farsçayı çok iyi bilen Murat Yüksel emeklilik hayatında da makale ve eserler üretmeye devam etmişti.
Trabzon'a kültürel anlamda önemli hizmetleri dokunan eski mesai arkadaşımız Murat Yüksel'e Allahtan rahmet ailesi ve sevenlerine de sabırlar diliyorum. Murat Yüksel mükemmel derecede bildiği Arapça ve Farsça sayesinde Trabzon'un kültürel değerlerinin gün yüzüne çıkartılması yönünde önemli hizmetlerde bulunmuştu.
Mekanı cennet olsun.
Trabzon Valiliği Kültür Müdürlüğü yayınlarından çıkan Trabzon Türk İslam Eserleri ve Kitabeleri önemli bir araştırma ve başvuru eseri olarak kütüphanelerdeki yerini almıştı. Trabzon'un en kapsamlı kitabe ve mezar taşlarının incelemesini yapan Murat Yüksel, mezarlık ve türbelerde geçirdiği zaman içindeki çalışmaları sonucunda bir kez daha Trabzon'un Türk İslam kültürünün nakledildiği mezar taşı ve kitabelerinin sırlarını çözmüştü.
Zamanın Valisi Enver Hızlan'a bu çalışmanın bastırılması fikrini açtığımızda memnuniyetle karşılayarak Valilik yayını olarak önemli eser kültürümüze kazandırılmış oldu. Bir işe başladığında kitabını bitirmeden rahat edemezdi. Gece gündüz çalışıp eseri bir an önce meydana çıkartma azmini taşırdı.
Dergi ve kitaplarında yaşadığı, çalıştığı yerlerin tarihi geçmişini kaybolan kültürel değerlerini ortaya çıkartmak için önemli çalışmalar yapardı.
Bir yazara kolayca nasip olmayacak Fahri Hemşerilik Beratı Trabzon Belediyesi’nce yaptığı kültürel hizmetlerden dolayı kendine verilmişti.
Murat Yüksel'in biyografisini okuduğumuzda kendisinin ne denli üretken bir kişiliğe sahip olduğunu görmekteyiz: “1947 yılında Isparta'nın Senirkent ilçesinde doğdu. İlk ve ortaokulu Senirkent'te (1961) liseyi Isparta Lisesi'nde (1964) tamamladıktan sonra 1969'da İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arap ve Fars Dilleri ve Edebiyatları Bölümü'nden mezun oldu. 1970-1971 yıllarında Konya Mevlana Müzesi'nde, 1973-1978'de ise Adana Bölge Müzesi'nde asistan olarak görev yaptı. 1978-1986 yılları arasında Bursa İl Halk Kütüphanesi Müdürü olarak görev yaptı. 1986 yılında Trabzon İl Halk Kütüphanesi Müdürü olarak atandı. Trabzon'da 7 yıl bu görevi yürüttükten sonra 1993 yılında Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'ne okutman olarak atandı. 1997 yılında bu görevinden emekliye ayrıldı. Arapça Farsça ve Fransızca bilmekteydi.”
GERİDE ESERLERİ KALDI
Türk Edebiyatında Hamsi
Şakir Sevket'in Trabzon Tarihi'nden Sayfalar ve Şevketname-i Osman'si
Trabzonlu şair İsmail Safa: Hayatı, İnsan Ve Edebi Kişiliği, Eserleri
Trabzon Seyahatnamesi,
Trabzonlu Muallim İbrahim Cûdî/Hayatı, İnsanî ve Edebî Kişiliği, Bazı Şiirleri, Eserleri ve Kenzü’l-Esma fi Şerhi’l-Esmai’l-Hüsna (1989),
Trabzonlu Şair İsmail Safa/Hayatı, İnsanî ve Edebî Kişiliği, Eserleri, Bazı Şiirleri ve Mevlid-i Pederi Ziyaret’i (1989),
Trabzonlu Şair Mehmet Behçet/Hayatı ve Şiirleri (1990),
Çukurova’da Türk İslâm Eserleri ve Kitabeler (1990),
Trabzonlu Tayyibzade Hafız Mehmed Zühdî/Hayatı, Eserleri, Bazı Şiirleri ve Nazmu’s-Siyer’i (1990),
Trabzon’da Türk İslâm Eserleri ve Kitabeler 5 Cilt (1990-2000),
Yunus Emre’de İslâm Tasavvuf ve Ahlâkı (1991),
Geçmişten Günümüze Trabzon Şairleri 3 Cilt (1993),
Faik Ahmet Barutçu’nun İstikbal Gazetesi Belgelerine Göre Ali Şükrü Bey ve Topal Osman Ağa (1993),
Şair Şevket/Trabzon Tarihi’nden Sayfalar ve Şevketname-i Osmanî (1993),
Karadeniz Teknik Üniversitesinin Tarihi Gelişimi (Osman Kaya ile 1994),
Trabzon’da Üç Dost Kalem (Mustafa Yazıcı ve İbrahim Sağlam ile 1995),
Gümüşhane Kitabeleri (1997),
Trabzon Akyazı Kitabeleri (2004), Trabzon Köprübaşı Kitabeleri, Tarih-İ Zafer, Bıçakçı-Zade Hakkı, Ayaşlı Şakir, Hayatı ve Şiirleri (2004),
Hakan Mehmed Bey, Hayatı, Edebi Kişiliği Eserleri,
Akçaabat’ta Türk-İslâm Eserleri ve Kitabeler (2005).
Murat Yüksel ayrıca bir çok dergi ve sempozyum ve konferanslarda özgün konulardaki yazılarıyla dikkat çeken bir araştırmacı yazar olarak bu dünyada eser bırakarak bu dünyadaki hayatını bitirip ebedi istinatgâhına uğurlandı. Yedi yıl müdür olarak hizmet verdiği İl Halk Kütüphanesince ölümünde merhum Murat Yüksel için bir taziye yayınlanmaması da kamuoyunda hem garipsendi hem de vefasızlık olarak değerlendirildi. Oysaki Murat Yüksel Trabzon İl Halk Kütüphanesi Müdürü olarak görev yapmasının yanı sıra bu ile kazandırdığı eserlerle de hem anılmayı hem de isminin yaşatılmasını hak etmiş bir araştırmacı yazardı.
GANİTA SADECE GÜZEL BİR YER DEĞİL OKULDUR KÜLTÜRDÜR
Ganita Kültür ve Sanat Derneği kuruluşunu tamamladı. Ganita Kültür Sanat Derneği, bizzat Ganita ile özdeşleşen kültürel birikimin sürdürülebilir olması yönünde çaba sarf ederken yine eskisi gibi şair yazar ve sanatçıların ilham kaynağı olan mekânın yaşatılması anlamında katkı sunmaya çalışacak. Güneşin batışındaki romantizmin denizde yankılanan yakamozların, kıyıya vuran dalgaların, geçmişinde yaşanan yüzme müsabakalarının, şeker çuvalından yapılmış botlarla denize açılan gençlerin, Güzelhisar'ın bağrında denizle iç içe mekânın, bir yudum çayla başlayan dostlukların, yaşanmışlıkların, bitmeyen sevdaların, darılıp ayrışmalar ve yeni buluşmaların yeri olarak mazide kalan anılarıyla Ganita'nın yaşatılmasına bu dernek katkı sunma gayreti içinde olacak.
Ganita Kültür Sanat Derneği kuruluş toplantısında kurucu başkan ressam Ceyhan Murathanoğlu tarafından tanıtımı yapıldı. Derneğin Trabzon Gazeteciler Cemiyeti’ndeki tanıtım toplantısında sunulan Ganita'ya dair bilgileri okudukça insanın Ganita ve o kültürün neden yaşatılması gerektiğini daha iyi anlamakta: Ganita, bir falezdir. Türkçesi Yalıyar’dır. Yeri gelmişken bu özelliğini kısaca açıklayalım. Falez, deniz ve göl kenarlarına milyonlarca yılda kayaların aşınması ile oluşan yüksek eğimli kıyı demektir. Coğrafi literatüre Fransızcadan geçmiştir. Türkçe coğrafya literatüründe Yalıyar denilmektedir. Karadeniz kıyısındaki eşsiz bir güzelliğe sahip birkaç yalıyardan birisi olması ile Trabzon’un Ganita'sı bir mahallenin bir semtin adı olmakla beraber milyonlarca yıllık bir doğa belleği ve yaşanmışlıkları ile de bir kültürün adıdır.
Ganita;
Tualde boya,
Tiyatro sahnesinde havada uçuşan bir replik,
Şarkıda Türküde nota,
Şiirde tını,
Bedri Rahmi’nin Zinos’u,
Yusuf Katipoğlu’nun fırçası,
Aysel Gürelin şarkı sözüdür,
Yaşar Miraç’ın Efulim’i,
Gündoğdu Sanımer’in kalemidir,
Tanju Gürsu’nun çocukluğu,
Necip Fazılın bir bardak çayıdır.
Mehmet Salih’in, Osman Özbilen’in ömrünü verdiği,
Doktorundan öğretmenine,
Mühendisinden mimarına,
Edebiyatçısından matematikçisine,
Binlerce, on binlerce öğrenci yetiştirmiş, mezun etmiş bir yerdir Ganita.
Dünyada salt bir çay bahçesinin bir kültürlenme mekanı olabildiği kaç yer vardır bilinmez ama Ganita, sadece çay içilen değil, en güzeli gösteren, en güzeli okutan, en güzeli sevdiren, en hüzünlü, en suskun, en başka bir müze, bir okuldur.
Kültürel, sanatsal etkinliklerin yanına spor etkinliklerini de katarak yurt içi ve yurt dışı sergi tiyatro panel söyleşiler yapmak için kaybolmaya yüz tutmuş gelenek göreneklerimizi parlatmak için yola çıkıyoruz.
Zaman içerisinde Ganita’yı seven, yaşayan, yaşatan insanlarla daha güçlü bir Ganita ailesini oluşturacağız. Biliyoruz ki Ganita kültüründe birçok insanın anısı var. Tombul kayadan atlayışı yüzmeyi öğrenmesi var. Denizin dalgasında dalıp giden bakışları var. Yeşilin tonlarında kaybolduğu doğası var. Dargınların barıştığı, aşıkların kavuştuğu sevdası var. Kısaca her insanın bir yaşantısı var.
Peki Ganitalı kimdir? Ceyhan Murathanoğlu’nun dediği gibi; “Yolu Ganita ile kesişip bir çay içen herkes Ganitalı’dır.” Başkan Ceyhan Murathanoğlu bu kültürü yaşatmak adına yola çıktıklarını belirterek, Büyükşehir Belediye Başkanı Murat Zorluoğlu'na da Ganita sahilinde yaptığı düzenlemeden dolayı teşekkür etti.
***