REÇETE’NİN BU HAFTAKİ KONUĞU OF İLÇE DEVLET HASTANESİ FİZİK TEDAVİ VE REHABİLİTASYON UZMANI UZM.DR.KADİR GÖDE
KONU: İLTİHAPSIZ ROMATİZMA,BOYUN VE BEL FITIKLARI VE KİREÇLENME(ARTROZ) TEDAVİLERİ
Romatizma vücudun herhangi bir katmanında ağrı, sızı bazen şişlik, sıcaklık veya şekil bozukluğu ile seyreden bir hastalıktır. Bu yüzden sadece eklemlerde değil vücudun herhangi bir organında eklem sorunu ile beraber giden bir tutulum olabilir. Tutulan organ akciğer, deri, damarlar, barsaklar, böbrekler hatta gözler olabilir.
ROMATİZMA VÜCUTTA EN ÇOK NEREDE GÖRÜLÜR?
Gözden deriye, iç organlardan adale ve yumuşak dokulara kadar birçok organda romatizmalar görülebilmektedir. Kireçlenme hastalığı (osteoartrit) çok kez iltihaplı romatizmalarla (artrit ) karışabilir. Fakat ellerde görülen artritde (romatoid artrit) el bileği ve eldeki eklemlerin ilk boğumları tutulmuşken kireçlenmelerde tutulan eklemler son boğumlardır. Artritde sabahları yarım saatten fazla süren tutukluk olup çekilen eklem röntgenlerinde ve laboratuar analizlerinde belirgin bozukluklar olması ile kireçlenmelerden ayrılır. Bazı romatizmalar bir takım sporların yapılması sırasında ve en çok kullanılan kas ve iskelet sistemi bölgesinde ortaya çıkar
Bir romatizmalı, ne zaman hekime başvurmalı ?
Romatizmal hastalıkların belirtileri çok çeşitlidir. Aşağıdaki belirtilerden biri veya bir kaçı varsa bir uzman doktora gitmeniz gerekir.
1. Sebepsiz yere son günlerde zayıflama, ateş ve eklem ağrısı varsa
2. Sabahları yataktan kalkıldığında eklemlerde sertlik hissediliyorsa
3. Eklemlerin rengi kırmızılaşmış ve dokununca sıcak olduğu fark ediliyorsa
4. Bazı eklemler beklenen hareketlerini yapamıyorsa
5. Bir veya daha çok eklemde şişme varsa bu konu ile ilgili hemen vakit geçirmeden bir doktora başvurmanız gerekmektedir
Kireçlenme ‘’Artroz’’ nedir?
Halk arasında kireçlenme olarak bilinen hastalık ya da tıbbi adı ile “artroz” veya “osteoartrit” eklemlerde meydana gelen aşınma ve yıpranma sonucu ortaya çıkar. Kemiklerimizi birbirine bağlayan eklemlerimizde, karşılıklı kemik yüzeyleri üzerini kaplayan ve ağrısız ve kaygan hareketi sağlayan eklem kıkırdağı bulunur. Yıllar içinde bu parlak ve düzgün yüzeyli doku aşınır, eskir ve yer yer dökülerek altındaki kemik ortaya çıkar.
Kireçlenme ‘’Artroz’’ En çok hangi eklemler tutulur?
Artroz en sık yük taşıyan eklemlerde görülür. En fazla diz eklemi olmak üzere, kalça, el parmakları ve omurga sık olarak tutulur. Buna karşın, özel bir yaralanma olmadığı müddetçe bilek, omuz, dirsek gibi eklemlerin tutulumu nadirdir.
Kireçlenme ‘’Artroz'un’’ belirtileri nelerdir?
Artrozun en önemli bulgusu ağrıdır. Önceleri eklemi kullanmakla artıp dinlenmekle geçen ağrılar, hastalık ilerledikçe kalıcı hala gelebilir. Eklemlerde şişlik, kemik çıkıntılar ve şekil bozuklukları ortaya çıkar. Kemik yüzeylerin birbirine sürtünmesi sonucu kıtırtı şeklinde sesler duyulabilir. Eklemlerin hareket açıklığı azalır ve tutulan eklemde işlev kaybı ortaya çıkar.
BOYUN FITIĞINDA RİSK FAKTÖRLERİ
l Boyun omurları arasındaki kıkırdağın dejenerasyon dediğimiz yıpranması
l Ani ve güçlü boyun hareketleri. Ağır kaldırmak, ani ters dönüşler.
l Baş öne eğik olarak uzun süreli çalışma: masa başı işleri.
l Özellikle emniyet kemeri takmadan araba kullananlarda ani fren yapılması veya trafik kazası.
l Geçirilmiş boyun travması, spor yaralanmaları.
l Osteoporoz.
BOYUN FITIĞININ TANISINDA KULLANILAN YÖNTEMLER:
Klinik muayene, Servikal MR, Servikal BT, EMG. Klinik muayene ve Servikal MR mutlaka yapılmalıdır. EMG sinir tuzaklanmalarını ayırmada gerekirse kullanılır.
BOYUN FITIĞININ EVRELEMESİ:
Bel fıtığı tanısı alan hasta aşağıdaki klinik durumdan herhangi birinde olabilir.
1-Şiddetli boyun ağrısı ve veya kola vuran ağrı.
2-Orta düzeyde sık tekrarlayan ağrılar.
3-Ağrıyla birlikte kolda kuvvetsizlik veya uyuşma gibi sinir hasarı bulguları.
4-Ağrıyla birlikte kollar ve ayaklarda kuvvetsizlik ve uyuşma.
5-Kollar ve ayaklarda giderek artan güç kaybı ve uyuşma, ağrı ön planda olmayabilir (Tekrarlayan boyun fıtığı ataklarını takiben omurilik kanalında kireçlenmeye bağlı daralma).
EVRELEMEYE YÖNELİK TEDAVİ :
Evre 1-2’de öncelikle ilaç tedavisi, boyunluk kullanımı, fizik tedavi denenir. Bu dönemde hastalığın iyileşmesi, bu tedavilerle yırtılan disk dokusunun içeriğindeki su miktarının istirahat ve ilaçlarla azaltılmasına yöneliktir. Bu süre 1 ay içinde gerçekleşmelidir. 1 ayı geçen konservatif tedaviye rağmen düzelmeyen hastalar cerrahi tedaviye adaydır.
BEL FITIĞI NEDİR?
Bel bölgemizde bulunan omurgaların arasındaki kıkırdak yapının yırtılarak, omurilikten çıkan sinirleri sıkıştırmasıdır. Önce şiddetli bel ağrısı, daha sonrada ayağa yayılan ağrıyla ortaya çıkar. Yatak istirahati ve bazı ağrı kesicilerle tedaviye rağmen, ağrısı geçmeyen, sosyal yaşantısı etkilenen ve ayakta felçler ortaya çıkan hastalarda uygulanan cerrahi girişimler bu gün hızla gelişmekte, hasta kısa sürede eski yaşantısına dönmektedir. Tedavisinde gecikilen vakalarda ise ağrılar ve felçler kalıcı olmaktadır.
OMURGANIN YAPISI
Kafa tabanından, kuyruk sokumuna kadar devam eden kemik sistemine omurga denir. Omurga “yastıkçık (disk)” dediğimiz kıkırdaklarla birbirine bağlanmış omur cisimciklerinden meydana gelir. Bu karmaşık yapının ortasında omurilik bulunur ve beyinden gelen emirleri , sinirler vasıtasıyla çevre organlara iletir. Omurga aynı zamanda gövdenin dik durmasını sağlayan kemik sistemidir.