Uygulamalı Davranış Analizi Nedir?
Bir davranışı değiştirmek için davranışı incelemek ve yönetmek amacıyla kullanılan bir yöntem olmakla birlikte, çocuklarda bulunan ve uygun olmayan davranışları azaltmak için araştırmalara dayalı davranış müdahale planlarını bünyesinde barındırmaktadır. Davranış analizi veya davranış değiştirme planı olarak da bilinir. Bu müdahale, özellikle özel eğitim sınıflarında ve özel gereksinimli bireylerde yararlılığı kanıtlanmıştır. Örneğin, öğrenme güçlüğü olan çocuklar, okulda, evde veya arkadaşlarıyla etkileşimlerinde, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu gibi rahatsız edici olabilecek davranış sorunları veya bozuklukları yaşayabilirler. UDA, sadece öğrenme zorluğu olan çocuklar için kullanılmamakta; aynı zamanda öğrenme zorluğu olmayan ancak uygun davranışlar göstermeyen çocuklar için de kullanılmaktadır.
Uygulamalı Davranış Analizinden Kimler Yararlanır?
Öğrenme güçlüğü ve davranış sorunları olan öğrencilere ilave olarak, UDA'nın, bireylerin başkalarıyla iletişim kurma, göz teması kurma ve genel olarak sosyal etkileşim ile ilgili sorun yaşayabileceği "otizm" bozukluklarında yardımcı olduğu bulunmuştur.
Uygulamalı Davranış Analizi Nasıl Yapılır?
Öğretmen, öğrencilerin davranışlarını dikkatle gözlemleyerek veri toplar ve analiz eder. Daha sonra bir davranış değişikliğini teşvik etmek için öğrencinin çevresinde değişiklikler yapar.
Öğretmen, uygun olmayan davranışı azaltmak için davranış müdahale planlarının bir parçası olarak olumlu pekiştireç veya olumsuz pekiştireç kullanabilir. Ayrıca, çocuklara sınıf ortamında sorulan soruların cevaplarını bağırarak söylemeleri yerine, konuşmadan önce ellerini kaldırmaları gibi uygun olan davranışlar öğretebilirler.
UDA’YI Kimler Geliştirebilir ve Uygulayabilir?
UDA, kullanımı konusunda eğitim almış özel eğitim alan öğretmenleri, psikologlar ve diğer eğitim uzmanları tarafından geliştirilebilir ve uygulanabilir. Ebeveynler, ev ve okul arasında tutarlı davranışsal müdahale oluşturmak için evde de UDA’yı kullanmalıdırlar. Örnek vermek gerekirse, UDA eğitimi almış olan bir çocuğa, artık sınıfta bağırtmaması öğretilmişse, ailesinin bunu evde desteklemesi sağlanabilir. Bazen çocuklar, evde olduğu gibi okulda da aynı problem davranışları sergileyebilirler. Bazı çocuklar ise okulda daha kötü, evde daha iyi davranabilirler. UDA, bir dizi davranışı ele almak ve uygun davranış göstermeyen çocukların ebeveynleri tarafından uygun şekilde düzeltilmesi için kullanılabilir.
UDA'NIN Çocuğunuza Uygun Olduğunu Nasıl Öğrenebilirsiniz?
UDA hakkında bilgi almak için çocuğunuzun öğretmeni veya okul psikoloğu ile görüşün. Ayrıca, çocuğunuzun davranışlarını ele almak için UDA veya benzeri yöntemler gibi uygun olan yöntemleri tartışmak üzere bir BEP (Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı) ekip toplantısı talep edebilirsiniz. Çocuğunuza öğrenme güçlüğü teşhisi konmadıysa, ancak endişe verici davranış sorunları varsa, yine de uygun davranış müdahale programları hakkında okul personeline danışabilirsiniz.
