2025 yılına ait Merkezi Yönetim Bütçe Teklifi, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) görüşülmeye başlandı. Meclis’te yapılacak değerlendirmelere bağlı olarak, devletin harcama ve gelirleri belirlenecek, kamu çalışanlarının maaşları netleşecek ve gerekli kaynaklar ayrılacak. Bu süreçte en dikkat çekici konu, kamu alacaklarına uygulanacak yeniden değerleme oranının %43,93 olarak açıklanmasıdır.
Bütçe hazırlık sürecinin temel dayanağını oluşturan Orta Vadeli Program (OVP), 2025 yılında Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) oranının en iyi ihtimalle %17,5 ve ekonomik büyümenin %4 olacağı tahminini sunuyor. Ancak, memur maaşlarına enflasyon farkı hariç olmak kaydıyla %6+5 oranında, yani toplamda %11,3 bir zam yapılması öngörülüyor. Bu durum, devletin kamu alacaklarına %43,93 zam uygularken, memur maaşlarını %11,3 artıracağını gösteriyor. Enflasyon beklentisinin altında kalacak bu zam oranı, 2025 yılı itibarıyla kamu çalışanları ve emeklilerinin alım gücünün ciddi şekilde düşmesine yol açacağı anlamına geliyor.
2025 yılı için GSYİH büyümesinin %4 olacağı öngörülse de, maaş artışlarının hedeflenen enflasyon oranının çok gerisinde kalması, ekonomik dengenin bozulmasına neden olacak. Özellikle zenginlerin gelirleri artarken, yoksulların reel kazançlarının düşeceği bir tablo oluşacağı öngörülüyor. Bu nedenle, bütçe görüşmelerinde memur ve emekliler için hayal kırıklığına yol açacak bir sonucun önlenmesi ve gelir dağılımındaki dengenin sağlanması için bazı önlemlerin alınması zorunludur.
2025 Yılı İçin Gereken Önlemler
Memur ve emekli maaşlarının eriyen alım gücünü toparlamak ve kamu çalışanlarının ekonomik olarak rahatlamasını sağlamak için aşağıdaki önlemler hayata geçirilmelidir:
1. Geçmiş Dönem Kayıplarının Telafisi: Kamu çalışanlarına, geçmişte yaşanan kayıpların telafisi için ek zam yapılmalıdır.
2. Enflasyon ile Maaş Artışlarının Eşdeğer Hale Getirilmesi: Memur maaşları, OVP’de öngörülen enflasyon oranının altında kalmamalı ve maaş artışları en az gerçekleşen enflasyon düzeyine çekilmelidir.
3. Gelir Dağılımındaki Dengenin Sağlanması: Kamu gelirlerinin paylaşımında dengenin bozulmaması için, OVP’de öngörülen %4 büyüme oranı emekli ve çalışan maaşlarına da yansıtılmalıdır.
4. Refah Payı Uygulaması: Kamu çalışanları ve emeklilerinin alım gücünü artırmak için maaş artışlarına ilave olarak bir refah payı verilmelidir.
5. 3600 Ek Gösterge Düzenlemesi: 2023 yılı Kamu Görevlileri Hakem Kurulu Kararı’na göre, birinci dereceye gelen tüm kamu görevlilerinin ek gösterge rakamları 3600’e çıkarılmalıdır. Bu düzenleme en geç 2024 yılı sonuna kadar hayata geçirilmelidir.
6. Gelir Vergisi Düzenlemesi: Sosyal adaletin sağlanması ve dengeli bir vergi sistemi oluşturulması için, çalışanların gelir vergisi oranı %15’te sabitlenmelidir.
7. Emekli Maaşlarının İyileştirilmesi: Sosyal devlet ilkesine uygun olarak, emekli kamu görevlilerinin durumlarının düzeltilmesi için ek ödeme başta olmak üzere tüm ödemeler emekli maaşı ve ikramiyesi hesaplamalarına dahil edilmelidir.
8. Yardımcı Hizmetler Sınıfı Personelinin Durumu: Yardımcı Hizmetler Sınıfı personelinin mağduriyetlerinin giderilmesi amacıyla, bu personele bir defaya mahsus olarak Genel İdare Hizmetleri Sınıfına geçiş hakkı tanınmalıdır.
9. Bayram İkramiyesi Düzenlemesi: Kamuda bayram ikramiyesi ödemesinden faydalanamayan tek kesim olan memurlara da bayram ikramiyesi verilmesi sağlanmalıdır.
Bütçenin Toplumun Beklentilerine Yanıt Vermesi Gerekir
Bütçeler, milletin ürettiği mal ve hizmetlerin nasıl harcanacağını belirleyen önemli belgelerdir. Deprem, sel, yangın gibi afet durumlarında dahi en iyi kamu hizmetini üretmek için çaba sarf eden ve milli gelire büyük katkıda bulunan kamu görevlilerinin, 2025 yılı bütçesinde beklentilerinin karşılanması, ülke ekonomisinin sürdürülebilirliği açısından büyük önem taşımaktadır.
Bu bağlamda, kamu görevlilerinin ve emeklilerinin ekonomik zorluklarının dikkate alınarak, gelir dağılımındaki adaletin sağlanacağı ve kamu çalışanlarının alım gücünün iyileştirileceği bir bütçe hazırlanması hepimizin ortak hedefidir.
Trabzon Kamu-Sen İl Başkanı Coşkun Dilber, 2025 yılı Merkezi Yönetim Bütçesi’nin memur ve emekliler için hayal kırıklığına dönüşmemesi adına TBMM’de alınacak kararların bu doğrultuda olmasını beklediklerini belirterek, bütçenin tüm kamu çalışanlarının haklarını gözeten bir şekilde geçmesini talep etti.