19 Mayıs 1919
Mustafa Kemâl Paşa'nın fitilini ateşlediği ve İttihâdcılardan müteşekkil yerel cemiyetlerin Millî Mücadele’yi örgütlediği bir destanın başlangıcıdır.
19 Mayıs 1944
Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün Ankara Stadyumu’nda 19 Mayıs töreninde verdiği nutukla Türkçüleri yargısız infaz ettiği Irkçılık-Turancılık Davası’nın başlangıcıdır.
19 Mayıs 1919
Mustafa Kemâl Paşa Türk milletinin bağımsızlığını sağlamak ve işgal güçlerini vatan topraklarından atmak için beraberindekilerle mücadele etmeye ant içmiştir.
19 Mayıs 1944
Cumhurbaşkanı İsmet İnönü Türkçülüğün ırkçılık ve Turancılık gibi zararlı fikirler olduğu ve milleti bölmeye, devleti yıkmaya çalışmak ithamıyla Türkçüleri vatan haini ilân etmiştir.
19 Mayıs 1919
O güne dek bölgesel kurtuluşu gerçekleştirmeye yönelik hareket eden Kuvâ-yi Millîye örgütlerinin Mustafa Kemâl Paşa’nın liderliğinde bir araya getirilerek güç birliğinin sağlanması planlanmıştır.
19 Mayıs 1944
Türkçülük karşıtı şahısların ve basın gruplarının İsmet İnönü’nün verdiği direktif sonrasında Türkçülere karşı ortak linç kampanyasına başlaması kararlaştırılmıştır.
19 Mayıs 1919
İtilaf Devletleri ve onlarla birlikte Yunan ve Ermeni askerî güçlerinin Türk milletinin varlığını ortadan kaldırma tehdidine yine milletin gücüne dayanılarak karşı koyulacağının ve bağımsızlıktan asla taviz verilmeyeceğinin inancı ruhlara yerleşmiştir.
19 Mayıs 1944
II. Dünya Savaşı’nı kazanacağı belli olan Sovyet Rusya’ya şirin görünmek ve diplomatik kur yapmak adına komünizm karşıtı Türk milliyetçilerini suçlamanın, hapse koymanın ve işkence etmenin gerekliliği iç politika anlayışı olarak benimsenmiştir.
19 Mayıs 1919
Kendisine bu millet tarafından Atatürk soyadı verilecek Mustafa Kemâl Paşa’nın kendisiyle birlikte milletin kaderini değiştirdiği gündür.
19 Mayıs 1944
Türkçülüğe kara leke çalmaya kalkışan Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün Türk milliyetçileri nezdinde esefle hatırlandığı gündür.
Tarihî hafızayı daima diri tutmak, ondan güç ve yeri geldiğinde de ibret almak gerekir.