En genel anlamı ile kazanç paylaşma dışında, kanunlarla yasaklanmamış belirli ve ortak bir amacı gerçekleştirmek üzere, en az yedi gerçek veya tüzel kişinin, bilgi ve çalışmalarını sürekli olarak birleştirmek suretiyle oluşturdukları tüzel kişiliğe sahip kişi topluluklarına dernek denir.
5253 sayılı Dernekler Kanunu’nda dernek kurmak için şartlar, gerekli yaptırımlar vs her şey yazıyor bu nedenle kanunun içeriğinden bahsetmeyeceğim. Benim asıl merak ettiğim her adım başında bir dernek tabelasının olması. Bu kadar dernek var fakat sivil toplum güçlü değil. Sizce de düşündürücü değil mi?
Dernek kurmak zor değil ve izin almaksızın da kurulabiliyor fakat her derneğin zorunlu olarak oluşturmak durumunda olduğu organları var. Bunlar dernek genel kurulu, dernek yönetim kurulu ( en az 7 kişi asıl, 7 kişi yedek ) ve dernek denetim kuruludur ( en az 3 kişi asıl, 3 kişi yedek).
Trabzon Valiliği İl Dernekler Müdürlüğü’nün 19.07.2017 tarihindeki verilerine göre Trabzon’da 1.554 adet dernek bulunmaktadır.
Bu durumda Trabzon’da 1554 kişi dernek başkanı ve 27.972 kişi dernek yönetim veya denetim kurulu üyesi olarak görev yapmaktadır. Dernek başkanı, dernek yönetim kurulu, dernek denetim kurulu toplam üye sayısı ise 29 bin 526 kişidir.
Bu rakam Trabzon’un toplam nüfusunun ( 786.326) ortalama olarak %4’üne karşılıktır yani her 100 kişiden 4’ünün derneğin yönetim kademesinde yer aldığını bize gösterir. Burada verdiğimiz rakamlara dernek üyeleri eklenmemiştir. Sanırım derneklere üye olan kişilerin sayısını da bilseydik Trabzon nüfusunun %50 ‘si derneklerle haşır neşir diyebilirdik.
Peki soruyorum.
Başkanlığımı seviyoruz?
Ben (……..) derneğinin yönetim kurulu üyesiyim demeyi mi seviyoruz?
Yoksa (……..) derneğin denetim kurulu üyesiyim demeyi mi seviyoruz?
1554 dernekten Trabzon’da (……..) dernek çok iyi faaliyet yapıyor diyebileceğimiz kaç dernek var?
Derneklerin yönetim kurulları ne kadar aktif çalışır, toplantı yapar, proje üretir?
Oysa Dernek tanımında belirli ve ortak bir amacı gerçekleştirmekten, bilgi ve çalışmaları sürekli olarak birleştirmekten bahsetmiştik.
Bu yazıyı okuduktan sonra şöyle bir düşünelim bakalım Trabzon ‘daki bunca dernek varken sivil toplum neden güçlü değil, hangi dernek bilgiyi ön planda tutarak yeni fikirler geliştirmiş, kurumsallaşmış her ay düzenli bir şekilde toplantı yapmış, yönetim kurulu üyeleriyle fikir alışverişi yaparak görev dağılımını gerçekleştirmiş.
Kendimi de eleştireyim ben de düşündüm dernek kurmayı hatta tüzüğünü yazdım kendimce yönetim kurulumu da oluşturdum. Sonra kendime sordum neden bu kadar dernek varken yeni dernek kurma ihtiyacı duyuyorum. Sonrasında cevabım şu oldu; mevcut dernekler tüzüklerinde yazılanları uygulamıyor, yazılan şeyler dernek tüzüklerinde sadece yazı olarak kalıyor.
İlimize proje üreten, strateji geliştiren, sorunlara çözüm bulan ve halkı kucaklayan bir dernek lazım. Mevcut ya da yeni ama bir dernek lazım.