Türkiye’nin en eski ve en büyük havalimanı olma özelliğini uzun yıllar koruyan İstanbul Atatürk Havalimanı’nın (AHL) Yap-İşlet-Devret yöntemiyle 1990’lı yılların sonunda özelleştirilmesi ihalesini, TAV (Tepe-Akfen-Vie) Ortak Girişim Gurubu’nun alması bu sektörde yeni bir devrin başlangıcı olmuştu.
İhalenin kazanılmasıyla dünyanın her yerinden farklı firmalar böyle önemli bir projede yer alabilmek için çaba gösterdi.
Bu firmalardan biri de Londra’da kurulu olan ve 50 yıllık köklü bir geçmişe sahip GMW Architects firmasıydı. Firmanın o dönem önemli ortaklarından olan Mimar Ali Evrenay Özveren yönetimindeki ekip Atatürk Havalimanı Yeni Dış Hatlar Terminal Projesi’ni tamamladıktan sonra 2000’lerde İstanbul’da GMW MİMARLIK (GMWM) adlı firmayı kurdular.
İstanbul merkezli Türk şirketi GMW MİMARLIK, ilk göz ağrımız dedikleri ve firmanın kuruluşuna vesile olan, sadece onların değil, Türkiye havacılığının da gurur kaynaklarından biri olan Atatürk Havalimanı Dış Hatlar Terminali Projesi’yle yola çıkmış.
Kuruluşundan itibaren dünyanın çeşitli bölgelerinde 20’nin üzerinde havalimanı projesinde görev alan GMW şirketi, aldığı birbirinden önemli ödüllerle günümüzde sektörün önde gelen mimarlık firmalarından biri olmayı başardı. Firma, havalimanı projelerinin yanı sıra tren istasyonları, ofis, alışveriş ve eğlence merkezleri gibi geniş bir proje yelpazesine sahip. Projelendirmenin yanında, özellikle havalimanları konusunda, sadece Türkiye’de değil, yurt dışında da önemli yabancı firmalara planlama danışmanlığı veriyor. Uzun yıllar firmada mimar, proje lideri ve direktör olarak çeşitli kademelerde görev alan Mimar Dicle Demircioğlu ve Mimar Pınar İlki Emekçi 2011 yılında firmaya ortak olup, 2017 yılından bu yana da yönetici ortak olarak görevlerini başarıyla sürdürmekteler.
GMW MIMARLIK, kuruluşundan bu yana 25 yıla dayanan sürede kazandığı deneyimle, uluslararası havalimanı projeleri için planlama danışmanlığı hizmetleri vererek küresel ölçekte başarılara imza atıyor. Şirketin uluslararası alanda güçlü rakiplerine rağmen, havalimanı gibi zor projeleri kazanmaları ve sorunsuz bitirmelerinde başarılı iki kadın mimarın rolü büyük.
İki kadın ortak, şirketle ve yaptıkları işlerle ilgili sorularımızı şöyle cevapladı;
Atatürk Havalimanı ve diğer projeler hakkında sizden bilgi alabilir miyim?
“Hem, AHL’nin işletmesini üstlenmiş olan TAV firmasından yıllar boyunca aldığımız geri bildirimlerden, hem de bizzat kendimizin yolcu olarak sıkça deneyimleme imkanlarımızdan dolayı, dersler çıkardığımız bir proje olmuştur.
Bunun yanı sıra, Rusya’daki Moskova-Vnukovo Havalimanı Terminali, Mısır’daki Kahire Havalimanı Terminal- 3, Kuzey Makedonya’daki Üsküp Havalimanı Terminali, KSA (King of Saudi Arabia) Suudi Arabistan Krallığı’ndaki Medine Havalimanı Hac Terminali, yine Arabistan’daki Riyadh Havalimanı Terminal- 5 gibi tamamlanmış ve yıllardır hizmet veren projelerimizin yanında; yabancı firmalar ile ortak yürüttüğümüz tamamlanmış ve operasyonel olan Kuveyt Havalimanı Terminal-4 ve yapımı devam eden Kuveyt Terminal-2 gibi projelerimiz de oldu.
Türkiye’de Atatürk Havalimanı dışında inşa edilen havalimanı projelerimiz ise, Muş Havalimanı Terminali ile Tekeli-Sisa şirketi tarafından master plan kapsamında tasarlanmış Antalya Havalimanı Terminal- 2 projesinin kapasite artırımı ve günün şartlarına göre yeniden projelendirilmesi yer alıyor.”
Yurt içi ve dışında üstlendiğiniz önemli projeler hangileridir?
“Ankara’daki Esenboğa Havalimanı’nda bulunan Devlet Hava Araçları Hangar’ı ise (Cumhurbaşkanlığı filosundaki uçaklar için) havacılık sektöründeki önemli projelerimizdendir. En son havalimanı projemiz ise şu anda inşaatı devam eden Kazakistan, Kyzylorda (Kızılorda) Havalimanı Terminal binasıdır. Bunların dışında inşa edilmeyen ancak idareler, işletme firmaları, yatırımcılar gibi önemli yerli ve yabancı işverenlerimiz için geliştirdiğimiz konsept projelerimiz oldu: Rusya Moskova’da Sheremetyevo, Letonya’da Riga, İran’da Tahran, Filipinler’de Manila, Özbekistan’da Taşkent, Azerbaycan’da Kalbajar (Kelbecer) havalimanları gibi. Bu projelerimizin her biri farklı bir nedenden dolayı hayata geçirilemeyip konsept olarak kaldılarsa da pek çoğu uluslararası yarışmalarda ödül almıştır”
Şirketinizin övündüğünüz yanı nedir?
“Asıl gurur duyduğumuz konu ise görev aldığımız bu havalimanı projelerinden edindiğimiz birikim ve bu birikimin üzerine eklediğimiz sürekli eğitimler sayesinde; Roma Fuimicino, Amsterdam Schiphol ve Kuveyt Havalimanı Terminal 4 projeleri başta olmak üzere, Afrika’dan Uzak Doğu’ya ve hatta Güney Amerika’ya kadar uzanan çok geniş bir coğrafyada, idare, proje tasarım ekipleri ve yatırımcılara verdiğimiz ‘terminal planlama danışmanlığı’ hizmetlerimiz ile bu konuda global ölçekte yetkin firmalar arasında yer almayı başarmış olmamızdır.”
Ülke ekonomisine şirketinizin nasıl bir katkınız oluyor?
“Kuruluşumuzdan bu yana geçen 23 yıl içinde görev aldığımız projelerdeki işverenlerimizin büyük bir çoğunluğu yurtdışında yerleşik firmalar ve idareler oldu. Dolayısıyla yaptığımız hizmet ihracı ile ülkemize döviz girdisi sağlarken, özellikle büyük ölçekli ve uzun soluklu uluslararası projelerimizde 45-50 kişilere varan bir ekibin istihdamını sağlayarak ülke ekonomisine katkıda bulunduğumuzu düşünüyoruz.” diyerek haklı olarak gururlanıyorlar.
Havalimanı yapmakta ve işletmekte haklı bir üne kavuşan Türk şirketlerine, şimdi de havalimanlarının mimari projelerinde dünya çapında söz sahibi olması takdire değer bir başarıdır.
Global bir marka olan bu Türk şirketi, iki kadın yöneticiyle Türkiye için bir gurur vesilesidir. Onları ayakta alkışlıyorum.
Mutlu yarınlar Türkiye’m…
Uluslararası başarının kadın mimarları
Pınar İlki Emekçi: Mimar Pınar İlki Emekçi, 1998 yılında İstanbul Atatürk Havalimanı Projesi'nde GMW'ye katıldı ve çeşitli projelerde yer aldı. O gündem bu yana büyük ölçekli havalimanı projelerinde çok disiplinli tasarım ekiplerine liderlik ediyor. 2008 yılında direktör olarak terfi etti ve 2011 yılında şirkete ortak oldu. Pratik yönetiminden ortak sorumludur. Son dönemdeki önemli projeler arasında Riyad’daki King Khaled Uluslararası Havalimanı Terminal 5, Medine KSA'daki Prens Mohammed bin Abdulaziz Havalimanı ve Kuzey Makedonya'daki Skopje (Üsküp) Havalimanı'nın yeni terminali bulunmaktadır.
Dicle Demircioğlu: Mimar Dicle Demircioğlu MW Mimarlık'a 2003 yılında katıldı. Demircioğlu, tasarım sürecini yönetme ve ulaşım projelerinde çok disiplinli ekipleri yönlendirme konusunda özel sorumluluklar üstlenerek çeşitli projelerde yer aldı. Şirkete, 2008 yılında direktör ve 2011 yılında ise ortak olarak atandı, pratik ve iş geliştirme alanında ek sorumluluklar üstlendi. Son dönemdeki önemli projeleri arasında Medine’deki terminal, yine Medine’deki Haramain Tren İstasyonu ve İstanbul'daki Avrasya Tüneli Projesi bulunuyor.