20 Kasım dan beri bizleri ekranlara bağlayan 2022 FIFA Dünya Kupası, Katar'da düzenlenen ilk; dünyada düzenlenen 22. FIFA Dünya Kupası turnuvasıdır.Hatırlayanlarınız olabilir 2 Aralık 2010'da yapılan oylama sonucunda, FIFA tarafından açıklanan ev sahibi ülke Katar olmuştu.
2022 FİFA dünya kupası’nın ev sahipliği için aday olan ülkeler şunlardı: Amerika Birleşik Devletleri, Güney Kore, Avustralya, Japonya ve Katar. İlk turda Avustralya elendi. Sonra da Japonya ve Güney Kore ev sahibi olma şansını kaybetti. Finale Katar ve Amerika Birleşik Devletleri kaldı. Sonunda da 14’e karşı 8 oyla ; Katar ev sahipliği hakkını kazandı. Nasıl oldu da koca Amerika karşısında küçücük Katar bu zaferi kazandı? Bu soruya cevap verirken tüm komplo teorilerini ve suçlamaları bir kenara bırakıp eldeki somut vaatlere, imkânlara ve sosyoekonomik donelere bakmak lazım.
- Orta doğu ilk defa bu ölçekte bir spor organizasyonuna ev sahipliği yapıyor olacak. Bu başlı başına Dünya barışı, toplumsal ve kültürel kaynaşma açısından son derece ümit vadeden bir olaydı.
-Katar, 2022 dünya kupası için inşa etmeyi taahhüt ettiği son teknoloji stadyumların tribünlerinin çıkartılıp gelişmekte olan ülkelerde yapılacak stadyumlara yerleştirileceğini vadetti.Bana sorarsanız bu futbolun daha da yaygınlaşması ve altyapıların iyileşmesi için müthiş bir fedakârlıktı. FİFA kendi imkânları ile böyle bir şeye girişemezdi. Ancak bir devlet desteği şarttı ve katar bu desteği FİFA’ya vermeyi teklif etti. Son derece güzel ve oylamada etkili olduğunu düşündüğüm bir hareketti bu.
-Orta doğu’da yer alan Katar’ın ulaşım ağındaki merkezi konumu, yeni yapılmış beş yıldızlı havalimanı, lüks konaklama imkânları, komşu ülkelerin Katar’a vereceği lojistik katkı (dubai, abu Dabi gibi – son dönemde aralar gergin ama dört yıl sonrasının ne göstereceğini bilmiyoruz-) ve ileriye dönük vizyonu FİFA İcra Kurulu’nun kafalarındaki soru işaretlerini kaldırmış olsa gerek.
Elbette sıkıntılı durumlar da mevcut. Göçmen işçilerin çalışma şartlarının ağırlığı, insan hakları ihlalleri gibi konularda Katar’ın başının ağrıdığı bir gerçek. Fakat son yıllarda ciddi bir çaba gösterildiği ve bu konularda olumlu yönde ilerlemeler sağlandığı raporlarla ispatlandı. Yani, dünya kupası sayesinde katar da kendi eksikliklerini iyileştirme fırsatı buldu.
Bir diğer problem Katar'daki aşırı sıcaklar nedeniyle tarihte ilk kez kış döneminde oynanacak olması bu turnuvada yer alacak stadyumların özellikleri kapasiteleri yapım ve turnuva sonrası durumunu anlatan öyküler çok ilgi çekici şekilde maç önü öykülerle anlatıldı. Katar’ın ve Arap Yarımadası’nın coğrafi konumu nedeniyle yaz aylarında akıl almaz seviyelere çıkan hava sıcaklıkları seyirci sayısına etkendi.
Katar, tüm stadyumların ve taraftarların yer alacağı bölümlerin yenilikçi klima sistemleri ile soğutulacağının teminatını veresede bu konu bir problem olarak görülmeye devam etti.
Nitekim karşılıklı varılan mutabakat ile 2022 FİFA dünya kupası takvimi kaydırıldı ve tarihte ilk defa kasım ve aralık aylarında bir dünya kupası yapılmasına karar verildi. Bu sıcaklık sorununu ortadan kaldırdı ama pek tabi ki milyon dolarlık futbol kulüplerinin bu karara bakışı pek de olumlu olmadı.
Ulusal takımlarına gönderilen futbolcular nedeniyle askıya alınan kendi ligleri ve organizasyon sponsorları sorun yarattı. Belki de futbolcuların en formda oldukları dönemde gerçekleşen bir Dünya Kupası tarihin en iyisi olarak kayıtlarıyla hatırlanacaktır.
2022 FİFA Dünya Kupası’nın Katar’da yapılacak olmasının hem FİFA için hem de Katar ve Ortadoğu halkı için olumlu sonuç doğurduğu apaçık ortada.
Şahsen Katar’ın müthiş bir Dünya Kupası’na ev sahipliği yaptığına yürekten inanıyorum.
Turnuvadaki maçlar, 5 farklı şehirde ve 8 farklı stadyumda oynanarak TV ler ile milyonlarca insanının evine işyerine Mobil telefonuyla bulunduğu her ana girmiş oldu. Maç önü maç sonrası ve özet görüntülerin Yeni teknolojiyle sosyal medyalardan dahi pazarlanmasıyla sonuç iç açıcıydı.
Futbolda teknolojiden yararlanan FIFA, futbol taraftarlarının hem saha içinde hem de saha dışında futbol deneyimini iyileştirmek için çeşitli teknolojileri birleştirip ve bunlardan yararlanarak, Teknoloji vizyonu FIFA Dünya Kupası 2022 de tama olarak hayata geçirdi.Katar 2022 Dünya Futbol Şampiyonasında, futbol dünyası yeni teknolojiler ve birçok inovatif uygulamalar ile tanışma şansına sahip oldu.
FIFA Player Uygulaması, 2022 Katar'daki FIFA Dünya Kupası'nda ilk kez kullanıldı. Yapılan anket ve görüşmeler, oyuncuların performans verileriyle çok ilgilendiğini ve bu bilgilere kolayca erişmek istediğini göstermekteydi.FIFA Player Uygulaması, her oyuncuya maçtan kısa bir süre sonra kendi bireysel oyuncu performans verilerine erişme fırsatı sağlayarak kişisel performans artışına müthiş etki etti..FIFA Player Uygulaması ile Toplanan veriler;
-Gelişmiş futbol veri metrikleri; Yüksek eğitimli FIFA futbol performansı analistlerinden oluşan bir ekip tarafından yakalanan ve izleme verileriyle birleştirilen gelişmiş etkinlik verilerinden hesaplandı. Tüm metrikler FIFA Futbol Dili 'ne göre tanımlanarak sunuldu.
-Fiziksel performans ölçümleri: maksimum oyuncu kapsama alanı için sahanın etrafına yerleştirilmiş birden fazla kameradan oluşan, son derece hassas bir stadyum içi izleme sistemi aracılığıyla toplandı ve işlendi.
-Gelişmiş futbol zekası ölçümleri: FIFA Futbol Performans Analizi ve Öngörüleri ekibi tarafından, etkinlik ve izleme verilerini entegre etmek için canlı olarak çalışan bir dizi algoritma ve modelin geliştirilmesi yoluyla yapay zeka sistemleri oluşturuldu.
Bu veriler daha sonra maç görüntüleri ile senkronize edilerek oyuncuların farklı kamera açılarını da kullanarak kendi performanslarının tüm önemli anlarını ayrıntılı olarak izlemelerini sağladı.
Ek olarak, her bir FIFA Dünya Kupası maçının önemli anlarında çekilen çoklu aksiyon fotoğrafları oyunculara sunulup; futbolcuların kendi sosyal medyalarını da işe sokarak kitlesel izlenme rekorları ve dev reklam bütçelerine ulaşıldı.
Oyuncular, doğrudan uygulama üzerinden favori maç istatistikleriyle birlikte fotoğrafları sosyal medyada kaydedip paylaşabildi. Bu müthiş bir pazarlama takdiğiydi.
Tüm takımların Oyuncuları, FIFA Dünya Kupası için Katar'a geldiklerinde FIFA Player Uygulamasına erişebildiler. FIFA Player Uygulaması, FIFA Arap Kupası 2021'de farklı takımlardan oyuncularla başarıyla denenmişti ve turnuva öncesi yakın zamanda Doha'daki Takım Çalıştayı sırasında FIFA Dünya Kupası'na katılan takımlara sunularak KATAR 2022 de uygulamaya sokacakları bilgisini paylaşmıştılar.
Bu yenilik, kişisel oyuncu performans verilerinin toplanması, korunması ve kullanılması için standartların ve en iyi uygulamaların geliştirilmesi konusunda FIFA ve FIFPRO arasındaki işbirliğinin ilk görünür sonucu olarak uygulandı. Her iki kuruluş da bir tanım oluşturmak için birlikte yakın bir şekilde önceden planlı ayrıca müsabakalarda da çalıştı.
Avrupa Genel Veri Koruma Yönetmeliği (GDPR) gibi mevcut mevzuata göre futbolcuları gizlilik hakları hakkında şeffaf bir şekilde bilgilendirirken bu standartları geliştirmek amacıyla Oyuncu Veri Hakları Sözleşmesi imzaladılar.
FIFA'nın 2020-2023 Vizyonunun hedeflerinden biri, futbola, oyunculara ve oyuna en iyi şekilde hizmet etmek için teknolojiden en iyi şekilde yararlanmaktır ve buna FIFA'nın oyuncuların kişisel verilerini işleme biçimi de dahildir.
Teknoloji kısmen de sanal ve yapay zekânın da verilerle de olsa önceden tahmin sektörünü bahis piyasasını alevlendirdi. Örneğin Eleme müsabakaları devam ederken;
CIES Futbol Gözlemevi Araştırma ekibi, Etki Puanı metriklerini kullanarak FIFA Dünya Kupası 2022 takımlarını en yüksek puan alan oyunculardan en düşük puan alan oyunculara dayanan seçime kadar sıraladı. Brezilya, hem seçilen tüm futbolcuları hem de en yüksek Etki Puanına sahip on bir futbolcuyu (bir kaleci ve on dış saha oyuncusu) dikkate ilk yer alıyordu. CIES'in şampiyon adayı, kadrosundaki yıldız oyuncularla dikkat çeken Brezilya "Sambacılar" unvanıyla nam salan Güney Amerika ekibi, kadro ortalamasında 90,8, ilk 11'de ise 96,6 etki puanıyla zirvede yer almasına rağmen maalesef turnuvadan elendi.
Bir çok favori çok çok erkenden valizini toplayarak Katar dan ayrıldı. Üstelik erken ayrılanların içinde ALMANYA, İSPANYA, PORTEKİZ, BİREZİLYA bile vardı.
Şimdi kurgular dizaynlar yeniden yapılanmalar nedeniyle bir çok Teknik sorumlu Turnuvanın ardından görevinden ayrılıyor, Bakıldığında başarı skalasında her bir teknik sorumlunun ekip ve yardımcıları Analizcileri üst seviyede çözümler sunuyorlardı.Ta ki oyun bitikten sonra…
Oyun bittikten sonra Eric GERETS in de söylediği gibi ‘Nerede yanlış yapıldığını, Nelerin eksik kaldığını anlamak çok çok kolay ; İş Oyunun ,müsabakanın içinde aksayan yönü fark edip gereğini yapabilmek …’’
Bunun için de Teknik taktik Bireysel performans ve yapay zeka algoritmalarının tümünü teknolojiyle bir arada kullanabilmek günümüzün en aranılan kriteri oldu…
Yapay Zekâ gibi yeni teknoloji uygulamalarını futbol dünyasında daha çok gördüğümüz bu günlerde, farklı birçok bileşeni bünyesinde barındıran FIFA Dünya Futbol Kupası Katar 2022’de sonuç ne olursa olsun kazananın futbol olacağı bir kez daha gözler önüne serildi.
Final mi ben 29 kasımda belirtmiştim sayfamda ARJANTİN FRANSA finali ,oda gerçekleşti Kupayı kime verirlerse versinler Turnuva da KATAR ve FİFA organizasyonun asıl kaymağını almıştır .Bunun için diyorum ki:
‘’FUTBOL SADECE FUTBOL DEĞİLDİR’’