Covid-19 Virüsü Varlığı önceden bilinen Corono familyasına ait yeni tip SARS-CoV-2 (Severe Acute Respiratory SyndromeCoronaVirus-2) Şiddetli Akut Solunum yolu Sendromu–Koronavirüsü-2 veya Covid-19, içerisinde bulunduğumuz pandemiye sebep olan, hastalık yapma mekanizması, bulaş ve mortalitesi hakkında oldukça fazla çalışılan bir virüstür. Tedbirler ve korunma hakkında T.C. Sağlık Bakanlığı ve Dünya Sağlık Örgütünün önerilerinin yanında virüsü tanımak adına farklı bir yaklaşımdan bahsetmek istiyorum. University of California, Berkeley bilim insanlarının yaptığı çalışmaya göre Covid-19 virüsünün ortalama çapı 0.1µm (nm; metrenin milyonda biri) ve ortalama ağırlığı 1 fg (fg; miligramın trilyonda biri)’dır. Bireyi hasta edecek virüs miktarı, kişinin bağışıklık sistemine, yaşam şeklinden yaşına kadar birçok faktöre bağlı olduğundan kesin olarak belirtilememektedir.
Ancak, The Lancet dergisinde yayınlanan yazıya göre teşhis koyulmuş hastaların boğaz sürüntüsünden alınan örnekler içerisinde genellikle 6-7. güne kadar artan miktarda virüs bulunduğu ve üçüncü günde alınan sürüntü örneklerinin 1 ml’si içerisinde ortalama 10-100 bin virüs olduğunu belirlenmiştir. Buradan yola çıkarak genel bir yaklaşımla, 10-100 bin virüs bulaşması durumunda insanlar hasta olabilirler. Diğer bir deyişle bu miktardaki virüs hasta olma ihtimali olan kişileri hasta edebilir. Buna göre 1 gram ağırlığındaki virüs 10 milyar kişiyi veya 1 damla hacmindeki virüs 50 milyar kişiyi hasta edebilir.
***
İyi tarafından bakmak gerekirse insanların büyük bir çoğunluğu virüse maruz kaldığında ya hasta olmuyor ya da hastalığı hafif atlatıyorlar. Beraberinde tedbirlere sıkıca uyulması durumunda, yaklaşık 7,5 milyar olan dünya nüfusunun hepsinin hasta olmadan veya virüs bulaşından pandeminin sona ermesi muhtemeldir. Partiküllerin bir araç kullanmadan görülebilme limiti 10-40 µm’dir ve bu boyutun altındaki partikülleri göremeyiz. Covid-19 virüsünün fiziksel boyutunu daha iyi anlamak için kıyaslamak gerekirse bir virüs; insan saç teli ortalama çapının yaklaşık bin beş yüzde biri, bir kum tanesinin binde biri, bir tuz tanesinin beş yüzde biri, polen tanesinin yüz ellide biri ve solunum taneciğinin onda biri büyüklüğündedir. Solunum taneciği, her soluk verişimizde nefesimizle birlikte ortama saçılan su buharı tanecikleridir ve içerisinde Covid-19 gibi küçük partikülleri barındırabilir. Bundan dolayı tedbirler arasında önemli bir yeri olan maske kullanımı önem kazanmaktadır. Hasta olan kişilerin ağzından çıkan bu partiküller maskeler tarafından tutularak başkasına virüsün bulaşmasını engellemektedir. Boyut olarak bu denli küçük bir virüsün vücuda girerek hastalık yaptığı ve hatta burada çoğalarak başka kişilere bulaştığı düşünüldüğünde, tehlikeye karşı tedbirli ve tedbirlere uymada dikkatli olmamız gerektiği ortadadır.