Şeyh Edebali ‘gördüğünü görme, duyduğunu duyma, sevildiğin yere de çok sık girip çıkma’ der Osman beye, nasihat olarak.
Ey oğul sen beysin!
Bundan sonra öfke bize, uysallık sana.
Gücendik bize gönül almak sana.
Suçlamak bize katlanmak sana.
Acizlik bize, yanılgı bize hoş görmek sana.
Anlaşmazlık, uyumsuzluk, haksızlık bize, adalet sana.
Altın nasihatlerini yapar Şeyh Edebali ve Osman Bey gibi bir fidandan koca bir Osmanlı çınarı çıkar.
Nasihatle, bilgiyle, irfanla atılan devletin tohumları koca dünyayı kuşatan bir adalet kucağına dönüşür.
Nasihatler bir beyedir ancak her Osmanlı torunu kulağına küpe etmiştir, bu sözleri. Her duyduğumuzu söylersek bize yalan olarak yeter, her gördüğümüzü anlatırsak dedikodu, koğuculuk, fitne olur. Bağışlayıcı affedici olmak lazım. Bazı kusurları görmezlikten gelmek gerek. Halk öfkelenip kızsa da eleştirse de yönetenlerin uysal olması gerekir. Gücenen halk olmalı, yöneten değil. Günümüzde biraz tersini yaşar olduk. Bir yöneticiye kızsak ya da eleştirsek sen benim kim olduğumu biliyor musun diye cevap almaya alıştık.
Ey oğul!
Yükün ağır, işin çetin, Allah Teala yardımcın olsun.
Güçlü kuvvetli, akıllı, kelamlısın ama bunları nasıl ve nerede kullanacağını bilmezsen savrulur gidersin.
Öfken ve nefsin bir olur aklını yener. Sabırlı, sebatkar ve iradene sahip olasın.
Sabır çok önemlidir. Vaktinden önce çiçek açmaz. Ham armut yenmez. Yense bile bağrında kalır.
Sevgi davanın esası olmalıdır. Bağırarak sevilmez.
Geçmişini bilmeyen geleceğini de bilemez.
Bu altın nasihatler devlet kurdu. Tutmayanın hükmü yıkıldı.
Adeta mutluluğun yolunu yazan sözlerin bir benzerini Kutadgu Bilig isimli eserinde Yusuf Has Hacıb söyledi. Mutluluk yolu anlamındaki bu kitap pek çok şanlı Türk devletine ilham oldu.
Ahmet Yesevi Hikmetler isimli kitabıyla sadece orta Asya Türklüğüne değil Anadolu Türlerine de esin kaynağı olmuştur. Dil söyler, kulak dinler, kalp söyler kainat dinler diyerek, bu irfan kervanına Yunus da katılır. Kalp ehli, irfan sahibi faziletli insanlar olmamız için nasihatler gelmiş, asırlardır atlarımızdan bizlere. Tutmak nasip olur İnşallah hepimize.
