Baş dönmesi genellikle iç kulak kaynaklı bir şikayettir.
İç kulak denge taşlarının, yerinden çıkması ile etrafın döndüğü hissine kapılırız.
Tıpta bu şikayete vertigo adını veriyoruz.
Vertigonun tek sebebi iç kulak hastalıkları değildir.
Tansiyon hastalığı, kalp problemleri, beyin hastalıkları, metabolik hastalıklar ve psikolojik durumlar baş dönmesine neden olabilir.
İç kulak kaynaklı vertigoda en sık neden denge taşlarının yerinden oynamasıdır.
İç kulak denge taşları normalde utrikulus dediğimiz, denge keseciğinin içinde bulunur. Çarpma, sarsılma gibi sebeple yerlerinden çıkınca denge kanallarının içine düşerler.
İnsanda 3 adet denge kanalı vardır. Ön, arka ve orta denge kanalları.
Denge taşları yerlerinden çıkınca sıklıkla arka denge kanalının içine düşerler.
Bunları VNG testi ile tespit etmek mümkündür. Yeri bulunan denge taşları bu sistemle eski yerine yerleştirilebilir.
Fakat bu bazen çok kolay olmayabiliyor. Denge taşları eğer arka kanal kristasına yapışırsa buradan serbestleştirilmesi gereklidir. Bu duruma apogeotropik posterior kupulolitiazis deriz. VNG testinde aşağı çakan göz bozukluğu yapan bu durum sıklıkla ön kanal taş hastalığıyla karışır.
Yerinden çıkan taşın ön kanalda mı yoksa arka kanalda mı olduğunu belirlemek çok önemlidir.
Eğer taşlar, ön kanalda ise Yakovino veya Ters Semont manevraları ile tedaviyi yaparız. Taşlar arka kanalda ise Epley veya Semont manevrası ile taşları yerine koyarız.
Bizim için zor olan durum ise taşların kristale yapışık olduğu durumdur. Taşlar kupulaya yapışık ise teste aşağı vuran göz hareketleri döngüsel ve uzun sürelidir. Hastayı oturtunca hareketler artar ve tersine döner.
Tanıyı kesinleştirdikten sonra yapışan taşları düşürmek zorundayız. Semont manevrası ile denge taşlarını kanala serbestleştiririz. Kanal içinde yüzen taşlar ise yer çekiminin de yardımıyla tekrar yerine oturtulur.
Baş dönmesi, aşırı su içilmesi veya susuz kalmak, guatr hastalıkarı, şeker düşmesi, migren, damar hastalıkları gibi sebeplerden de kaynaklanır ancak şikayet, sersemlik hissi gibidir.
Çok şiddetli baş dönmeleri genellikle iç kulak kaynaklıdır. Hastayı acile götürür.
Denge hissi, yaşamı sürdürebilmemiz için çok önemlidir.
Denge sistemi bozulunca baş dönmesi, bulantı ve kusmalar görülür.
Kulak burun boğaz ve nöroloji doktorları birlikte araştırarak baş dönmesi sebebini bulurlar.
Hastalığın sebebine göre tedavisi planlanır.